Cây Ưng Bất Bạc: đặc điểm, tác dụng và bài thuốc chữa bệnh gan

Cây Ưng Bất Bạc, một thảo dược có tác dụng bảo vệ tế bào gan trong dân gian đã trở thành một thảo dược cả thế giới công nhận thông qua nhiều công trình nghiên cứu khoa học.

Trải qua nhiều cuộc nghiên cứu, các nhà khoa học nhận thấy, ngoài tác dụng tốt đối với gan thì Ưng Bất Bạc còn có nhiều tác dụng tuyệt vời khác.

Vậy, Ưng Bất Bạc là cây gì? Tác dụng và cách sử dụng như thế nào? Sau đây, chúng ta cùng tìm hiểu các bạn nhé!

Đặc điểm của Cây Ưng Bất Bạc

Cây Ưng Bất Bạc có tên khoa học là Zanthoxylum avicennae, họ Cửu lý hương Rutaceae. Trong dân gian, cây Ưng Bất Bạc có nhiều tên gọi khác nhau như cây Buồn Chuồn, Ô Bất Túc, Sẻn Quả Ba Cạnh, Hoàng Mộc Dài,..Từ những tên gọi trong dân gian chúng ta có thể thấy, cây Ưng Bất Bạc rất quen thuộc với người dân, cây được gọi với nhiều tên gọi khác nhau.

Ưng Bất Bạc là một cây gỗ nhỏ, vỏ màu vàng, thân, nhánh và cành có nhiều gai nhọn. Cây có rất nhiều lá, lá cây Ưng Bất Bạc có hình lông chim, rất nhiều lá chét mọc đối với nhau, cây cứng.

Hoa Ưng Bất Bạc là loại hoa đơn tính, mọc thành chùm, hoa có màu trắng, mỗi quả nang có đường kính 4mm, cứ mỗi quả nang sẽ có 3 mảnh vỏ, hạt Ưng Bất Bạc màu đen.

Theo PGS. TS Nguyễn Thượng Dong – Nguyên Viện trưởng viện Dược liệu chia sẻ:

“Hiện nay, Ưng Bất Bạc ở Việt Nam có 12 loài, trong đó có 6 loài được sử dụng làm thuốc. Loại dược liệu này thường gặp ở các tỉnh trung du và khu vực vùng núi thấp, độ cao phân bố từ 400-1000m. Theo Y văn cổ của Việt Nam và Trung Quốc, cây Ưng bất bạc có vị cay, đắng, tính ấm, quy vào các kinh can, tỳ, vị. Thảo dược có công dụng: Trừ phong, lợi thấp, hoạt huyết thông lạc, lợi niệu, tiêu thũng, thường dùng để hỗ trợ điều trị các chứng viêm gan vàng da, viêm gan mạn tính, vàng da phù thũng rất hiệu quả”.

Thường mọc ở đâu

Cây Ưng Bất Bạc mọc nhiều ở các quốc gia như Trung Quốc, Lào, Campuchia, Việt Nam. Ở nước ta, cây Ưng Bất Bạc mọc nhiều trong các cánh rừng nguyên sinh thuộc vùng núi phía Bắc và miền Trung, các tỉnh như Hòa Bình, Huế, Quảng Nam, Lạng Sơn.

Thành phần dược chất

Ưng Bất Bạc chứa nhiều dược chất có lợi cho sức khỏe như alcaloid như dictamen, culantramin, skimmianine, flavonoid, avicin, diosmin, magnoflorin, avicenin, hesperidin cùng nhiều dược chất thuộc nhóm Lignan, có cấu trúc hóa học tương đồng với dược chất silymarin. Nhóm dược chất này rất có lợi cho gan, bổ trợ cho việc hỗ trợ điều trị các bệnh lý về gan.

Dược chất thuộc nhóm monoterpen và sesquiterpen có lợi cho gan.

Tác dụng của cây Ưng Bất Bạc

Trong nhiều tài liệu y học cổ truyền cho biết, Ưng Bất Bạc là loại dược liệu có tính ấm, hơi cay, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, mát gan, trị mẩn ngứa, mụn nhọt, lợi tiểu, trừ phong thấp, hoạt huyết, tiêu thũng, giảm đau, kháng viêm.

Từ xưa đến nay, thảo dược thường được sử dụng để hỗ trợ điều trị viêm gan, vàng da, viêm gan mạn tính, tiêu thũng, bị chấn thương, đau lưng nhức mỏi xương khớp, viêm thận, đau bụng, đau dạ dày, cảm lạnh, ho, sốt rét rất hiệu quả.

Bảo vệ gan

Công trình nghiên cứu của TS Nguyễn Đức Dũng đã nghiên cứu rễ cây Ưng Bất Bạc có tác dụng bảo vệ tế bào gan do tân dược cùng rượu bia, hạ men gan, giúp giảm viêm gan A, B, C, phục hồi chức năng gan, hỗ trợ điều trị ung thư gan HA22T.

Dược chất hesperidin có trong cây Ưng Bất Bạc đã được chứng minh có tác dụng phục hồi, tái tạo tế bào gan, hỗ trợ điều trị viêm gan A, B, C, đồng thời ngăn ngừa xơ gan, ung thư gan hiệu quả. Mặc khác, dược chất dopamine có trong Ưng Bất Bạc có tác dụng giảm mức độ tổn thương do rượu bia, các đồ uống chứa cồn, giúp đào thải độc tố, tăng cường chức năng gan.

Ngoài ra, những công trình nghiên cứu Ai Cập, Thái Lan chứng minh dược chất Ưng Bất Bạc có tác dụng chống oxy hóa tế bào gan, ngăn ngừa các gốc tự do, giúp phòng và hỗ trợ điều trị xơ gan, viêm gan do sử dụng thuốc tân dược, hóa chất, giúp phòng xơ gan và gan nhiễm mỡ rất tốt.

Giảm đau, kháng viêm, tiêu diệt vi khuẩn

Có nhiều công trình nghiên cứu cho thấy, tinh dầu chiết xuất từ cây Ưng Bất Bạc có khả năng diệt khuẩn, chống muỗi. Do đó, thảo dược Ưng Bất Bạc đang được nghiên cứu để sử dụng làm thuốc diệt muỗi.

Ngoài ra, theo Tạp chí International journal of Molecular Sciences chia sẻ, dược chất được tìm thấy trong vỏ cây Ưng Bất Bạc có tác dụng kháng viêm đối với bạch cầu trung tín, do đó có tác dụng kháng viêm, giảm đau, phòng ngừa các bệnh viêm nhiễm rất tốt.

Hỗ trợ điều trị đau bụng, đau dạ dày

Các nhà khoa học cho biết, trong quả của cây Ưng Bất Bạc chứa một lượng nhỏ tinh dầu có tác dụng giảm đau, hỗ trợ điều trị đau bụng, đau dạ dày.

Giúp giảm viêm da, dị ứng, ghẻ lở, mụn nhọt, chàm, nấm

Các nhà khoa học chia sẻ, lá cây Ưng Bất Bạc nấu tắm có tác dụng giảm tình trạng viêm da, dị ứng, ghẻ lở, mụn nhọt, chàm, nấm rất tốt.

Giúp hỗ trợ điều trị đau nhức xương khớp

Các công trình nghiên cứu từ vỏ thân và rễ cây Ưng Bất Bạc có tác dụng tốt trong việc kích thích máu huyết lưu thông từ đó có tác dụng hỗ trợ điều trị đau nhức xương khớp, phong thấp, tiêu thũng, tan máu bầm rất hiệu quả.

Hỗ trợ điều trị ung thư

Theo Tạp chí Journal of Chinese medicinal materials cho biết, dược chất Ưng Bất Bạc có hoạt tính ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị ung thư rất tốt. Với những khối u mới hình thành, thảo dược có tác dụng chống lại tế bào ung thư.

Các nghiên cứu cho thấy, dược chất thuộc nhóm monoterpen và sesquiterpen có tác dụng kháng khuẩn, tiêu diệt tế bào ung thư gan.

Cách dùng cây Ưng Bất Bạc

Sử dụng 10g Ưng Bất Bạc rửa sạch, sao vàng hạ thổ sắc cùng 1,5lít nước, đun nhỏ lửa, đến khi nước sắc còn 800ml các bạn có thể sử dụng được. Chia nước sắc làm 2 lần, nên uống nước sắc khi còn ấm, sử dụng hết trong ngày. Kiên trì sử dụng bệnh tình sẽ nhanh chóng thuyên giảm.

Các bài thuốc chữa bệnh gan với cây Ưng Bất Bạc

+Hỗ trợ điều trị viêm gan mãn tính

Sử dụng 60g Ưng Bất Bạc, 12g Kê Nội Kim. Tất cả đem rửa sạch, sắc cùng 2 lít nước, đun nhỏ lửa đến khi nước sắc còn 1 lít thì có thể sử dụng được, chia nước sắc làm 3 lần, uống hết trong ngày. Kiên trì sử dụng bệnh viêm gan mãn tính sẽ cải thiện rõ rệt.

+Hỗ trợ điều trị viêm gan vàng da

Sử dụng 30g Ưng Bất Bạc, 30g lá Tử Châu Thảo, 15g Đại Phong Diệp. Tất cả đem sắc cùng 2 lít nước, đun nhỏ lửa, đến khi nước sắc còn 1 lít thì các bạn có thể sử dụng được. Chia nước sắc làm 3 lần, uống hết trong ngày.

Ngoài ra, các bạn có thể sử dụng 10-12g Ưng Bất Bạc khô, sao vàng, sắc cùng 1,5 lít nước, đun nhỏ lửa, đến khi nước sắc còn 800ml các bạn có thể sử dụng được. Uống nước thuốc hết trong ngày, sau 3-6 tháng tùy mức độ nặng nhẹ của bệnh vàng da, bệnh tình sẽ thuyên giảm, màu sắc da trở nên hồng hào như trước.

+Hỗ trợ điều trị viêm gan A, B, C

Sử dụng 15g Ưng Bất Bạc khô, 20g Cà Gai Leo, sao vàng hạ thổ, sắc cùng 1,5 lít nước, đun nhỏ lửa đến khi nước sắc còn 800ml các bạn có thể sử dụng được. Chia nước sắc làm 2 lần, uống hết trong ngày. Kiên trì sử dụng từ 6-8 tháng để giảm số lượng virus viêm gan B, ổn định cấu trúc tế bào gan, đồng thời cảm nhận hiệu quả thảo dược mang lại cho sức khỏe.

Trên đây là những kiến thức chia sẻ về cây Ưng Bất Bạc. Hy vọng những kiến thức trên sẽ bổ ích và cần thiết dành cho các bạn.

Tham khảo: Cây Hạ Khô Thảo: công dụng và cách dùng