Cây Mạch Môn có công dụng gì? Cách sử dụng

Cây Mạch Môn hay còn gọi là Mạch Môn Đông, Mạch Đông. Đây là một loại cây thường được trồng làm cảnh và làm thuốc để hỗ trợ điều trị bệnh. Các nhà khoa học đã nghiên cứu dược chất trong cây Mạch Môn có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh mạch vành của tim và nhiều căn bệnh nguy hiểm khác.

Vậy, cây Mạch Môn là cây gì? Cây có tác dụng và cách sử dụng như thế nào? Sau đây thân mời các bạn cùng tìm hiểu thông qua bài viết bên dưới.

Đặc điểm dược liệu

Cây Mạch Môn có tên khoa học là Ophiopogon japonicus Wall, thuộc họ Mạch Môn Đông. Trong dân gian cây thường được mọi người gọi là Mạch Môn Đông, cỏ lan, lan tiên, tóc tiên. Cây là một loài thực vật trong chi Mạch Môn.

Cây Mạch Môn nếu trồng đủ thời gian rễ cây sẽ biến thành củ, củ Mạch Môn là phần có nhiều dưỡng chất và có tác dụng tốt nhất đồng thời là phần được sử dụng nhiều nhất.

Mô tả

Cây Mạch Môn là một loại thực vật thân thảo sống lâu năm, cây có màu xanh từ đó tạo thành từng đám giống như đám cỏ. Cây có chiều cao khoảng 10-40cm, lá thẳng, mỗi lá hẹp dài mọc từ gốc, cuống lá có bẹ dài từ 20-40cm và rộng từ 1-4mm, mép lá có răng cửa nhỏ. Cây thuộc loại rễ chùm, phần rễ củ phát triển thành củ, củ Mạch Môn có hình thoi màu vàng hơi trong mập ở giữa nhưng dẹp ở hai đầu, củ có đường vân dọc mịn. Trong đó, rễ Mạch Môn chứa nhiều tinh dầu, đường và chất nhầy nên nếu nhai thử sẽ có vị ngọt, củ mềm và hơi dính.

Hoa Mạch Môn thường ra ở kẽ lá, hoa có màu trắng hoặc tím nhạt, mỗi chùm hoa có từ 1-3 hoa. Quả Mạch Môn thuộc loại quả mọng có màu xanh lam đường kính từ 5-6mm bên trong chứa 1-2 hạt.

Hiện nay người ta thường nhầm lẫn rễ Mạch Môn với rễ cây Đạm Trúc Diệp hoặc rễ non của cây Bách Bộ. Do đó các bạn cần lưu ý để tránh nhầm lẫn.

Bộ phận dùng

Thông thường củ của Mạch Môn thường được sử dụng để làm thuốc. Các bạn lựa những củ Mạch Môn to bằng đầu đũa, mềm, vỏ trắng vàng không bị teo để sử dụng làm thuốc.

Phân bố

Cây phân bố nhiều ở Trung Quốc. Ở nước ta cây Mạch Môn thường phân bố ở các tỉnh miền Bắc các vùng như Hà Nội, Hưng Yên, Nghệ An, Bắc Giang,..

Thu hái, chế biến, bảo quản

Cây thường được thu hoạch vào tháng 7 và 8 hằng năm, thông thường người ta chỉ thu hoạch những củ Mạch Môn có độ già từ 2 năm tuổi trở lên.

Củ Mạch Môn đủ độ tuổi thu hoạch sẽ được đào về sau đó dùng dao hoặc kéo cắt bỏ rễ con rồi tiến hành rửa sạch. Củ Mạch Môn nhỏ sẽ được để nguyên củ nhưng với những củ Mạch Môn to sẽ được chẻ làm đôi, tất cả các củ Mạch Môn sau khi đã rửa sạch sẽ được để cho ráo nước sau đó rút bỏ phần lõi và sấy khô ở nhiệt độ là 50-60 độ C.

Củ Mạch Môn sau khi sấy khô sẽ được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát dùng dần.

Thành phần dược chất

Các nhà khoa học nghiên cứu cây Mạch Môn có chứa hoạt chất ophiopogonin, B-Sitosterol, Ruscogenin, glucose, saccharose, fructose, glucose fructose, B – Sitosterol, D – Glucoside, stigmasterol.

Riêng trong rễ Mạch Môn có chứa nhiều loại acid amin, saponin, vitamin A, chất nhầy và đường.

Vị thuốc trong cây Mạch Môn

Trong Đông y, Mạch Môn có tính hàn, vị ngọt hơi nhẹ quy kinh tâm, phế, vị.

Tác dụng dược lý

+Bảo vệ tim mạch

Các nghiên cứu cho thấy hoạt chất saponin steroid, polysacarit, homoisoflavonoid trong cây Mạch Môn có tác dụng chống viêm, bảo vệ tim mạch ngăn ngừa tình trạng suy tim mãn tính rất tốt.

+Kháng khuẩn

Trong Đông y, Mạch Môn có tác dụng kháng khuẩn, thực nghiệm đã cho thấy bột Mạch Môn tác dụng ức chế mạnh mẽ với khuẩn Staphylococcus albus va E. Coli (Chinese Herbal Medicine).

Bên cạnh đó nghiên cứu còn cho thấy Mạch Môn có tác dụng ức chế tụ cầu trắng, trực khuẩn thương hàn,..

+An thần

Thực nghiệm lâm sàng Mạch Môn có tác dụng an thần, giảm lo âu căng thẳng.

+Hỗ trợ điều trị bệnh

Mạch Môn thường được sử dụng để bồi bổ cơ thể và hỗ trợ điều trị bệnh. Đặc biệt, Mạch Môn là thảo dược có tác dụng bổ phổi, thanh nhiệt, giải độc, ích kinh, hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường và các bệnh về đường hô hấp như ho, lao, miệng khô khát nước, viêm phế quản, viêm thanh quản rất hiệu quả.

Thảo dược còn được các mẹ sau sinh sử dụng để lợi sữa, giúp lợi tiểu, hỗ trợ điều trị sốt, táo bón rất tốt.

Bài thuốc chữa bệnh từ cây Mạch Môn

Thông thường để sử dụng Mạch Môn hỗ trợ điều trị bệnh thì nên dùng từ 6-20g mỗi ngày. Kiên trì sử dụng để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường type 2 kèm biểu hiện ra nhiều mồ hôi

Các bạn sử dụng 12g Mạch Môn, 12g Bạch Linh, 12g Sinh Hoàng Kỳ, 12g Nhân Sâm, 12g Cát Căn, 8g Hoa Phấn, 4g Cam Thảo. Tất cả các nguyên liệu trên rửa sạch sau đó đem sắc cùng 2 lít nước, đun nhỏ lửa đến khi nước sắc còn 1 lít thì có thể sử dụng được. Các bạn chia nước sắc làm 3 lần uống hết trong ngày, kiên trì sử dụng sẽ cảm nhận hiệu quả của thảo dược mang lại cho sức khỏe.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường

Sử dụng 20g Mạch Môn, 12g Nhục Thung dung, 20g Sinh Địa. Tất cả các nguyên liệu trên đem sắc cùng 200ml nước, các bạn sắc nhỏ lửa đến khi nước sắc còn 100ml là được. Các bạn chia nước sắc làm 2 lần, uống hết trong ngày. Các bạn kiên trì uống nước sắc trong vòng 2 tháng để cảm nhận đường huyết ổn định, bệnh tiểu đường được thuyên giảm và sức khỏe được hồi phục.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh chảy máu cam, nôn ra máu

Các bạn sử dụng 30g Mạch Môn, 12g Hòe Hoa Thán, 30g Sinh Địa. Tất cả các nguyên liệu trên đem đi sao vàng hạ thổ sau đó sắc cùng 2 lít nước, đun nhỏ lửa đến khi nước sắc còn 1 lít thì có thể sử dụng được. Các bạn chia nước sắc làm 3 lần, sử dụng hết trong ngày. Sau 2-3 ngày sử dụng sức khỏe của bạn sẽ được phục hồi.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị xơ vữa động mạch

Sử dụng 12g Mạch Môn, 9g Sa Sâm, 12g Thiên Môn, 9g Đan Sâm, 6g Ngũ Vị Tử, 3g Cam Thảo, 6g Viễn Chí. Tất cả các nguyên liệu trên đem sắc cùng 2 lít nước, đun nhỏ lửa đến khi nước sắc còn 1 lít thì tắt bếp. Các bạn chia nước sắc làm 3 lần và uống trước khi ăn 1 giờ.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị chứng mất ngủ

Sử dụng 12g Mạch Môn, 8g Ngũ Vị Tử, 2g Đan Sâm. Tất cả các nguyên liệu trên đem sắc cùng 1 lít nước, đun nhỏ lửa đến khi nước sắc còn 500ml thì dùng được. Các bạn chia nước sắc làm 3 lần và uống trước khi ăn 1 giờ đồng hồ.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị họng sưng đau

Sử dụng 12g Mạch Môn, 12g Kim Ngân Hoa, 12g Bản Lam Căn, 12g Thiên Môn. Tất cả các nguyên liệu trên đem sắc cùng 2 lít nước, đun nhỏ lửa đến khi nước sắc còn 1 lít thì chia làm 3 lần uống hết trong ngày. Lưu ý các bạn nên uống trước khi ăn để đạt được hiệu quả cao nhất.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị khó thở lâu ngày

Sử dụng 12g Mạch Môn, 4g gạo nếp sao vàng, 4g cam thảo, 4g đẳng sâm, 8g bán hạ. Tất cả các nguyên liệu đem rửa sạch sắc cùng 600ml nước rồi đun nhỏ đến khi nước sắc còn 200ml.

Chia nước sắc làm 3 lần uống hết trong ngày, mỗ ngày sử dụng 1 thang, uống trước khi ăn.

Trên đây là những kiến thức chia sẻ về cây Mạch Môn cũng như tác dụng của cây Mạch Môn đối với sức khỏe. Hy vọng những kiến thức trên sẽ bổ ích dành cho các bạn.

Chúc các bạn sử dụng cây Mạch Môn hiệu quả!

Xem thêm cây thuốc chữa tiểu đường: Cây Cỏ Ngọt