Tìm hiểu về cây Hoàn Ngọc

Tạo hóa đã ban tặng cho đất nước Việt Nam nhiều dược liệu quý với những tác dụng tuyệt vời. Trong số đó có cây Hoàn Ngọc nổi tiếng với công dụng hỗ trợ điều trị các bệnh về viêm nhiễm như viêm dạ dày, viêm đường tiết niệu, viêm đường tiêu hóa, viêm đại tràng,..

Vậy, cây Hoàn Ngọc là cây gì? Cây có đặc điểm và cách sử dụng để hỗ trợ điều trị bệnh ra sao? Sau đây thân mời các bạn cùng tìm hiểu thông qua bài viết bên dưới.

Cây Hoàn Ngọc là cây gì?

Cây Hoàn Ngọc là một thảo dược có tên khoa học là Pseuderanthemum palatiferum (Wall.) Radlk, thuộc họ Ô rô (có danh pháp khoa học là Acanthaceae). Trong tự nhiên cây Hoàn Ngọc có nhiều tên gọi khác nhau như cây Con Khỉ, cây Thần Tượng Linh, cây Xuân Hoa, cây Nhật Nguyệt,..

Đặc điểm

Cây Hoàn Ngọc là một thảo dược sống lâu năm, lá và thân cây có màu xanh lục, mỗi cây có chiều cao trung bình từ 1-2m. Cây Hoàn Ngọc khi già sẽ hóa thành thân gỗ đồng thời thân và lá sẽ chuyển sang màu nâu. Cây Hoàn Ngọc có lá hình mũi mác, mỗi chiếc lá có chiều dài từ 12-17cm, lá thuôn dài, đầu lá nhọn.

Hoa Hoàn Ngọc thường mọc ở đầu cành, hoa lưỡng tính, cây có hoa màu trắng pha tím. Cánh hoa có 5 đài, tràng hoa có một ống dài và hẹp bao phấn màu tím.

+ Cây Hoàn Ngọc đỏ: lá và thân cây Hoàn Ngọc khi còn non sẽ có màu nâu đỏ, có lông tơ, vị chua và hơi chát nhưng khi cây Hoàn Ngọc già thì lá sẽ có màu xanh đậm.

+ Cây Hoàn Ngọc trắng: cả hai mặt lá màu xanh, khi nhai hoặc vò nát lá hơi nhớt.

Cách trồng

Cây Hoàn Ngọc thuộc loại thực vật dễ trồng, cây ưa ẩm, chịu bóng tốt. Các bạn có thể trồng cây Hoàn Ngọc quanh năm bằng cách gieo hạt, giâm cành hoặc trồng bằng cây con, thảo dược sinh trưởng mạnh vào mùa hè.

Thông thường người ta thường giâm cành Hoàn Ngọc, các bạn thường cắt một đoạn cành hoặc ngọn cây giâm xuống đất ẩm cây sẽ từ từ ra rễ và phát triển thành một cây mới.

Phân biệt

Hiện nay trong tự nhiên có 2 loại cây Hoàn Ngọc đó là cây Hoàn Ngọc dương và cây Hoàn Ngọc âm. Theo PGS.TSKH Trần Công Khánh, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu và phát triển cây thuốc dân tộc cổ truyền ở Việt Nam hiện nay trong tự nhiên có 2 loại cây mà người dân thường nhầm lẫn với nhau đó là cây Hoàn Ngọc âm và cây Hoàn Ngọc dương.

Thực chất cây Hoàn Ngọc dương, loài cây có thân màu đỏ tía mà mọi người thường gọi là cây Hoàn Ngọc đỏ không phải là cây Hoàn Ngọc mà chính là cây Bán Tự mốc. Hiện nay chưa có công trình nào nghiên cứu cây Bán Tự Mốc do đó các bạn cần lưu ý để tránh nhầm lẫn với cây Hoàn Ngọc.

Cây Hoàn Ngọc âm trong dân gian thường biết đến với tên gọi cây Nhật Nguyệt, cây Xuân Hoa, cây Tù Lình, Nhần Nhéng (Mường), Lay Gàm, Nội Đồng mới thực là cây Hoàn Ngọc. Cây Hoàn Ngọc này mới chính là thảo dược có khả năng hỗ trợ điều trị bệnh.

Bộ phận dùng làm thuốc

Cây thường được thu hái quanh năm, nhất là vào mùa mưa. Thông thường người ta thường sử dụng lá, thân và rễ cây Hoàn Ngọc để làm thuốc. Cây Hoàn Ngọc sau khi thu hái về sẽ được rửa sạch, phơi khô sau đó cất trong các túi kín sử dụng dần. Ngoài ra các bạn cũng có thể sử dụng cây Hoàn Ngọc tươi hoặc khô, nấu cao cô đặc để làm thuốc.

Tác dụng dược lý

Trong Đông y, cây Hoàn Ngọc có tác dụng thanh nhiệt, giúp đào thải độc tố rất hiệu quả. Thảo dược thường được sử dụng để hỗ trợ điều trị một số căn bệnh như sẹo lồi, mụn lồi, tiêu chảy, cảm cúm, sốt cao, tiểu rát, tiểu ra máu,..

Trong y học hiện đại thảo dược có những tác dụng như:

+ Kháng khuẩn và kháng nấm

Các nhà khoa học nghiên cứu cao và lá nấu từ cây Hoàn Ngọc có tác dụng kháng nấm và những loại vi khuẩn gồm: các loại vi khuẩn gram dương như Bacillus subtilis, Streptococcus pyogenes, Staphylococcus aureus. Dược chất trong cây Hoàn Ngọc có khả năng kháng lại vi khuẩn gram âm như Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa cùng các loại Nấm mốc như Pyricularia oryzae, Aspergillus niger, Rhizoctonia solani,  Fusarium oxysporum cùng các loại Nấm men như Candida albicans, Saccharomyces cerevisiae.

+ Ức chế MAO

Các nghiên cứu khoa học nhận thấy cao lá Hoàn Ngọc có khả năng ức chế 69,9% nguồn MAO.

+ Hoạt tính thủy phân protein (proteinase)

Dịch chiết cây Hoàn Ngọc có khả năng từ khá lên mạnh (PH7,5) với nhiệt độ 70 độ C.

Nếu phơi khô 60 độ C dịch tiết sẽ còn 30%, các enzym rất bền khi phơi. Đặc biệt, hoạt tính sẽ ít giảm nếu dịch chiết protease được bảo quản ở nhiệt độ 4 độ C.

+ Hoạt chất sẽ tăng lên làm 5 lần khi tinh chế protease.

Bên cạnh đó các nhà khoa học còn nhận thấy dược chất có trong cây Hoàn Ngọc có khả năng giúp giải độc, thanh nhiệt, bảo vệ tế bào gan và huyết áp vô cùng hiệu quả. Dược chất có tác dụng giảm đau, kháng viêm từ đó giúp hỗ trợ điều trị các bệnh về viêm loét dạ dày, viêm đường ruột, viêm đường tiêu hóa, viêm đường tiết niệu, viêm thận, viêm tá tràng, viêm đại tràng cùng các bệnh lý về gan vô cùng hiệu quả.

Tính vị, quy kinh

Toàn cây Hoàn Ngọc có vị đắng nhẹ ngọt hậu, trong đó lá cây thường nhớt và không có mùi vị. Đối với những lá già sẽ có bột và hơi đắng, vỏ và rễ cây Hoàn Ngọc cũng có vị hơi đắng giống như lá già.

Cách sử dụng và một số bài thuốc từ cây Hoàn Ngọc

Cây Hoàn Ngọc có nhiều cách sử dụng, thông thường các bạn có thể sử dụng ở dạng tươi, khô hoặc cao lỏng đều được. Với cách dùng sắc nước uống mỗi lần sử dụng từ 5-15g đem đi sắc cùng 500ml lít nước và đun nhỏ lửa đến khi nước sắc còn 200ml thì có thể uống được.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị viêm đường tiết niệu

Các bạn sử dụng từ 14-20 lá cây Hoàn Ngọc, rửa sạch sau đó đem đi giã nát vắt lấy nước uống, kiên trì sử dụng từ 2-3 tuần bệnh tình sẽ thuyên giảm, sức khỏe được tăng cường.

Bài thuốc giúp ổn định huyết áp

Các bạn sử dụng những rễ già cây Hoàn Ngọc đem đi phơi khô sau đó sao vàng hạ thổ sắc nước uống, nước sắc cây Hoàn Ngọc có tác dụng ổn định huyết áp ngăn ngừa các bệnh tai biến, đột quỵ xảy ra.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị tiểu rắt, tiểu ra máu

Các bạn sử dụng 15-20 lá cây Hoàn Ngọc tươi rửa sạch đem đi giã nát rồi lấy nước uống hằng ngày, kiên trì thực hiện bệnh tình sẽ thuyên giảm.

Bài thuốc hỗ trợ viêm loét dạ dày tá tràng

Các bạn sử dụng 7 lá cây Hoàn Ngọc tươi rửa sạch ăn như rau sống hằng ngày, mỗi ngày ăn 2 lần, kiên trì sử dụng bệnh tình sẽ thuyên giảm.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị tiêu chảy, lỵ, tả

Các bạn sử dụng từ 5-15 lá cây Hoàn Ngọc tươi, rửa sạch đem đi nhai và nuốt. Sử dụng liên tục trong 7 ngày để bệnh tình được thuyên giảm.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị viêm gan, xơ gan

Các bạn sử dụng sử dụng khoảng 10 lá Hoàn Ngọc đem đi rửa sạch rồi nhai lúc bụng còn đang đói, thực hiện 3 lần/ngày, kiên trì thực hiện để có được hiệu quả tốt nhất.

Bên cạnh đó các bạn có thể sử dụng lá Hoàn Ngọc đem đi rửa sạch, phơi khô rồi đem đi nghiền thành bột mịn hòa cùng bột Tam Thất theo tỉ lệ 1:1 uống trước khi ăn. Kiên trì sử dụng để cảm nhận hiệu quả thảo dược mang lại cho sức khỏe.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị viêm đại tràng

Các bạn sử dụng khoảng 40g cây Hoàn Ngọc, 10g Khổ Sâm sau đó rửa sạch đem đi phơi khô sau đó sắc cùng 800ml. Các bạn kiên trì sử dụng để đạt được hiệu quả cao nhất.

Trên đây là những kiến thức chia sẻ về cây Hoàn Ngọc. Hy vọng những kiến thức trên sẽ bổ ích dành cho các bạn.

Chúc các bạn sử dụng cây Hoàn Ngọc hiệu quả!