Cây cối xay – Đặc điểm, tác dụng và các bài thuốc chữa bệnh

Từ lâu cây cối xay là dược liệu quý được sử dụng rộng rãi trong nhiều bài thuốc ở nước ta. Vậy cây cối xay có tác dụng gì? Cách sử dụng như thế nào? Sau đây thân mời các bạn cùng tìm hiểu thông qua bài viết bên dưới.

Đặc điểm dược liệu

Cây cối xay là thảo dược thuộc họ Cẩm Quỳ, cây còn được biết đến với nhiều tên gọi như cây dằng xay, nhĩ hương thảo, ma mãnh thảo, cây kim hoa thảo, cây quỳnh ma,..

Mô tả

Cây thuộc loại thân thảo nhỏ mọc thành bụi có chiều cao từ 1-1,5m, toàn thân cây cối xay đều có lớp lông tơ nhám, lá cây cối xay mềm hình trái tim đầu lá nhọn, mỗi chiếc lá rộng từ 8-10cm. Cây có hoa màu vàng mọc ở kẽ lá, nhụy hoa màu vàng, cuống hoa dài tương đương cuống lá. Quả tròn trông rất giống bánh xe hoặc cối xay, bên trong chứa các hạt màu đen hình thận.

Hoa thường nở từ tháng 2-4 hằng năm còn quả thì đậu từ tháng 4 đến tháng 6 mỗi năm.

Bộ phận dùng

Tất cả các bộ phận của cây cối xay từ thân, cành, hoa, rễ và quả đều được sử dụng để làm thuốc. Vỏ cây thường được sử dụng để làm dây.

Phân bố

Cây phân bố chủ yếu ở các quốc gia thuộc khí hậu nhiệt đới như Indonesia, Malaysia, Việt Nam,..

Ở nước ta cây cối xay mọc trải dài từ Bắc chí Nam ven các bờ rào, chân đồi, nương rẫy, bãi đất hoang.

Thu hái, chế biến, bảo quản

Cây cối xay sau khi thu hái về sẽ được rửa sạch đất cát sau đó cắt khúc thành những đoạn nhỏ rồi đem phơi hoặc sấy khô, bảo quản trong các túi kín để ở nơi thoáng mát sử dụng dần.

Thành phần dược chất

Các nhà khoa học nghiên cứu cây cối xay chứa nhiều dược chất có lợi cho sức khỏe như borneol, geraniol, geranyl acetate, caryophyllene oxide, alemen, b-pinene, cineol.

Trong hạt chứa raffinose 1,6% và 4,21% tinh dầu, slaf glycerin, palmitic stearic, acid linileic, oleic. Trong lá cây cối xay chứa hoạt chất asparagin, chất nhầy và trong rễ cây cối xay rất giàu chất béo.

Vị thuốc trong cây cối xay

Trong Đông y, cây cối xay có vị ngọt, tính bình, an toàn, không độc. Thông thường người ta thường sử dụng lá cây cối xay để giã nát đắp hỗ trợ điều trị mụn nhọt, ghẻ lở.

Tác dụng dược lý

Trong Đông y, cây cối xay là một thảo dược có tác dụng tán phong, thanh nhiệt, giải độc giúp lợi tiểu, lưu thông khí huyết, tiêu đờm thường được sử dụng để hỗ trợ điều trị nhiều căn bệnh như đau đầu, tiểu buốt, tiểu rắt, phù thũng, dị ứng,..

+Kháng viêm, chống khuẩn

Các nghiên cứu cho thấy hợp chất gossypol trong cây cối xay có tác dụng kháng viêm, chống khuẩn mạnh.

+Hỗ trợ điều trị sỏi thận

Dược chất trong cây cối xay có tác dụng lợi tiểu, tăng lượng nước tiểu từ đó giúp tan sỏi thận, đào thải sỏi thận ra bên ngoài một cách hiệu quả.

+Hỗ trợ điều trị cảm sốt

Những hoạt chất trong cây cối xay có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh đau đầu cảm sốt vô cùng hiệu quả, các bạn chỉ cần sắc nước uống bệnh nhức đầu cảm sốt nhanh chóng chấm dứt.

+Hỗ trợ điều trị mụn nhọt, mẩn ngứa

Nhờ đặc tính kháng khuẩn, chống viêm mà dược chất trong cây cối xay có tác dụng giúp sát trùng vết thương, hỗ trợ điều trị mụn nhọt mẩn ngứa rất hiệu quả.

Các nghiên cứu đều cho thấy dược chất trong cây cối xay có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe có khả năng hỗ trợ điều trị rất nhiều căn bệnh.

Bài thuốc chữa bệnh từ cây cối xay

Bài thuốc hỗ trợ đau tai, nguy cơ bị điếc

Sử dụng 60g lá, đọt non cây cối xay đem rửa sạch nấu cùng với thịt nạc heo. Ngoài ra các bạn có thể sử dụng 60g rễ cây cối xay, 60g mộc hương, 60g vọng giang nam đem rửa sạch sau đó rồi nấu cùng với đuôi heo. Nồi canh này dùng để ăn với cơm hằng ngày, kiên trì bệnh tình sẽ được thuyên giảm.

Bài thuốc hỗ trợ đau tai, suy giảm thính lực

Sử dụng 30g quả cây cối xay hoặc 60g toàn cây tươi đem rửa sạch sau đó nấu cùng với thịt nạc heo ăn cùng với cơm hằng ngày. Kiên trì sử dụng bệnh đau tai, suy giảm thính lực sẽ được thuyên giảm.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh sỏi thận

Sử dụng một lượng lá, thân, quả và hoa cây cối xay đem rửa sạch sau đó phơi khô. Mỗi ngày sử dụng liều lượng thuốc vừa đủ đem sắc nấu cùng với 1,5 lít nước đun nhỏ lửa đến khi nước sắc còn 1 lít là có thể sử dụng được. Chia nước sắc làm 3 lần uống trước khi ăn, kiên trì sử dụng để mang lại hiệu quả cao nhất.

Sử dụng liên tục trong vòng 2 tháng để mang lại hiệu quả cao nhất, những cơn đau dần được thuyên giảm, sỏi tan nhỏ và được thải ra bên ngoài thông qua đường nước tiểu.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị cảm sốt

Cách 1

Sử dụng 12-16g cây cối xay, 8g lá tre, 6g bạc hà, 12g kim ngân hoa, 8g kinh giới. Tất cả nguyên liệu đem sắc cùng với 750ml nước, đun nhỏ lửa đến khi nước sắc còn 250ml là được, chia nước sắc làm 2 lần uống hết trong ngày. Kiên trì sử dụng nước sắc bệnh cảm sốt sẽ được thuyên giảm, sức khỏe được tăng cường.

Cách 2

Sử dụng 20g cây cối xay, 3 lát gừng tươi, 5g cam thảo, 10g bạc hà. Tất cả nguyên liệu trên đem sắc cùng 750ml nước, đun nhỏ lửa đến khi nước sắc còn 250ml thì có thể sử dụng được. Chia nước sắc làm 2 lần uống liên tục trong vòng 3-5 ngày bệnh cảm sốt, phong nhiệt sẽ dần biến mất.

Bài thuốc hỗ trợ đề đay mẩn ngứa

Sử dụng 30g cây cối xay cùng 100g thịt nạc xay. Cây cối xay tươi sau khi thu hái hoặc mua về các bạn đem rửa sạch sau đó hầm cùng 100g thịt nạc xay cho chín, ăn liên tục từ 7-10 ngày để cảm nhận hiệu quả bài thuốc mang lại, mề đay mẩn ngứa không còn trả lại cho bạn làn da mịn màng.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị đau nhức xương khớp

Sử dụng 5g lá cây cối xay, 5g rễ cây xấu hổ, 3g lá lốt, 3g lá lạc tiên, 3g rễ cây cỏ xước, 3g rau muống biển. Tất cả các nguyên liệu trên sau khi thu hái về sẽ được thái nhỏ, rửa sạch sau đó đem phơi khô. Tất cả nguyên liệu trên sử dụng để hãm nước uống hằng ngày. Kiên trì sử dụng trong vòng 1 tháng bệnh đau nhức xương khớp sẽ dần được thuyên giảm, sức khỏe được tăng cường.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh trĩ

Các bạn sử dụng 200g cây cối xay sau đó đem rửa sạch sắc cùng với 2 lít nước, đun nhỏ lửa đến khi nước sắc còn 1 lít thì được. Uống khoảng 200ml nước sắc còn 800ml nước sắc thì đem xông vùng hậu môn, xông đến khi nào nước nguội thì dùng nước xông rửa vùng hậu môn. Mỗi ngày thực hiện từ 1-2 lần, kiên trì áp dụng bệnh trĩ sẽ chấm dứt.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh tiểu buốt, tiểu rắt

Sử dụng 30g cây cối xay, 12g rau má, 20g rễ cỏ tranh, 20g bông mã đề, 8g cỏ mần trầu, 12g râu ngô. Tất cả nguyên liệu trên đem rửa sạch sau đó sắc cùng 650ml nước, đun nhỏ lửa đến khi nước sắc còn 250ml thì có thể sử dụng được.

Chia nước sắc làm 2 lần uống trước bữa ăn, kiên trì sử dụng 10 ngày đến 1 tháng bệnh tiểu buốt tiểu rắt không còn.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị phù thũng

Sử dụng 8g lá cối xay, 12g rễ thóc lép. Tất cả nguyên liệu trên đem rửa sạch nấu cùng với 300ml nước trong vòng 30 phút thì có thể sử dụng được. Các bạn chia nước sắc làm 3 lần, uống hết trong ngày. Kiên trì sử dụng để cảm nhận bệnh phù thũng được thuyên giảm.

Xem thêm: Tác dụng thần kỳ từ cây Lá bỏng