Cây Mật gấu có đặc điểm như thế nào? Dùng để làm gì?

Trong Đông y, cây Mật gấu là một dược liệu quý thường được sử dụng để hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường, viêm gan, đau nhức xương khớp, tê mỏi tay chân, mụn nhọt,..

Vậy, cây Mật gấu là cây gì? Cây Mật gấu có tác dụng và cách sử dụng như thế nào để đạt được hiệu quả cao nhất? Sau đây thân mời các bạn cùng tìm hiểu rõ hơn thông qua bài viết bên dưới.

Cây Mật Gấu có đặc điểm như thế nào?

Cây Mật gấu là một thực vật có tên khoa học là Vernonia amygdalina Del hoặc Gymnanthemum amygdalinum, thảo dược thuộc họ Cúc (Asteraceae).

Ngoài được biết đến với tên gọi cây Mật gấu thì dược liệu còn được người dân gọi bằng nhiều cái tên như cây lá đắng, cây Mã Hổ, Hoàn Liên Ô Rô,…

Cây thường mọc thành bụi, thân cây nhỏ cao tầm 10m và đường kính là 40cm. Lá cây Mật gấu mọc đơn, các lá mọc xen kẽ nhau, cuống lá dài từ 1-4cm. Lá cây Mật gấu có màu xanh đặc trưng, khi còn non thì màu xanh nhạt nhưng khi về già lá sẽ chuyển sang màu xanh đậm, lá có hình dáng elip thuôn dài và nhọn ở hai đầu, mép lá có nhiều răng cưa nhỏ.

Hoa cây Mật gấu thuộc loại hoa lưỡng tính, hoa có 6 cánh và thường nở thành chùm ở ngọn cây xen kẽ nách lá. Hoa Mật gấu thường nở từ tháng 2-4 hằng năm, hoa có màu trắng hoặc vàng nhạt, tràng hoa hình ống chiều dài từ 5-8mm. Quả cây Mật gấu hình trám, các quả có màu nâu hoặc đen thường mọc ở các ngọn cây.

Hầu hết các bộ phận từ rễ, cành, lá của cây Mật gấu đều được sử dụng để làm thuốc, cây thường được thu hái quanh năm. Thảo dược được rửa sạch sau đó có thể sử dụng tươi hoặc chặt nhỏ đem phơi hoặc sấy khô.

Cây Mật gấu là một dược liệu quý phân bố ở nhiều quốc gia như Ấn Độ, Trung Quốc, Việt Nam, Thái Lan, Nepal,..

Ở nước ta cây Mật gấu phân bố trải dài từ Bắc chí Nam, tuy nhiên cây thích hợp khí hậu miền Bắc do đó phân bố nhiều ở các tỉnh như Cao Bằng, Hòa Bình, Lai Châu, Lào Cai, Bắc Kạn,..

Bên cạnh đó dược liệu còn được trồng ở một số vùng của tỉnh Lâm Đồng và các vùng trồng dược liệu trên cả nước.

Cây Mật Gấu để làm gì?

Trong y học cổ truyền, cây Mật gấu có tính hàn mang nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe.

Các nhà khoa học nghiên cứu trong cây Mật gấu chứa nhiều thành phần dược chất có lợi cho sức khỏe như steroid, flavonoid, acid phenolic, lignan, terpene, anthraquinone, xanthone, sesquiterpene, edotide cùng các khoáng chất có lợi cho sức khỏe như sắt, kẽm, đồng, magnesium, chromium, selenium, manganese, vitamin A, vitamin B1, vitamin B2, vitamin C, vitamin E, protein thô, chất béo, chất xơ, tro, carbohydrate.

Bên cạnh đó các nghiên cứu còn cho thấy sử dụng cây Mật gấu có chứa nhiều acid amin có lợi cho sức khỏe như lysine, phenylalanine, valine, tyrosine, valine, histidine, methionine, leucine, isoleucine,..

Các nghiên cứu đều cho thấy cây Mật gấu có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe như:

+Bảo vệ tế bào gan

Nhờ những dược chất quý trong cây Mật gấu thảo dược có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, bảo vệ tế bào gan, tăng cường chức năng gan, hỗ trợ điều trị bệnh viêm gan.

+Kháng viêm, giải độc

Dược chất cây Mật gấu có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, kháng viêm từ đó giúp hỗ trợ điều trị các bệnh như mụn nhọt, ghẻ lở, mề đay, mẩn ngứa, u nhọt có mủ rất tốt.

+Hỗ trợ điều trị đau nhức xương khớp

Các nghiên cứu cho thấy sử dụng cây Mật gấu có tác dụng giảm sưng, hỗ trợ điều trị đau nhức xương khớp, tê mỏi tay chân, đau lưng rất hiệu quả.

+Tăng cường chức năng sinh lý ở nữ

Những nghiên cứu cho thấy sử dụng cây Mật gấu có tác dụng thúc đẩy quá trình sản sinh estrogen đồng thời duy trì hoocmon này trong cơ thể giúp nữ giới tăng cường chức năng sinh lý, hạn chế tình trạng khô hạn xảy ra.

+Hỗ trợ điều trị mụn

Trong dân gian, phụ nữ thường sử dụng cành cây Mật gấu khô ngâm rượu sau đó bôi lên nốt mụn giúp sát trùng, kháng viêm để giúp loại bỏ mụn, làn da được mịn màng căng bóng.

+Hỗ trợ điều trị nhiễm trùng đường hô hấp

Trong y học cổ truyền, sử dụng lá Mật gấu có tác dụng rất tốt trong quá trình hỗ trợ điều trị nhiễm trùng đường hô hấp. Rất nhiều bệnh nhân chỉ sau 1-2 tháng sử dụng lá Mật gấu kết quả thu được rất khả quan.

+Hạ đường huyết, hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường

Hoạt chất andrographolide trong cây Mật gấu có tác dụng hạ đường huyết đồng thời điều hòa lượng đường trong máu giúp người dùng hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường rất hiệu quả.

+Ổn định huyết áp, ngăn ngừa các vấn đề về xơ vữa động mạch

Nhờ hàm lượng kali dồi dào có trong cây Mật gấu mà từ lâu thảo dược đã được cha ông ta sử dụng để ổn định huyết áp, giúp ngăn ngừa các vấn đề về huyết áp cao như xơ vữa động mạch, tai biến, đột quỵ,..

+Hỗ trợ điều trị ho khan, đau họng

Kinh nghiệm dân gian cho thấy sử dụng lá Mật gấu có tác dụng rất tốt trong việc hỗ trợ điều trị đau họng, ho khan, ho có đờm.

+Hạ sốt, kháng viêm

Những nghiên cứu và thực nghiệm lâm sàng cho thấy nhờ các hoạt chất quý như flavonoid, glycosides, lacton andrographolide, diterpene trong cây Mật gấu có tác dụng nhanh chóng hạ sốt, giúp kháng viêm và phục hồi sức khỏe rất tốt.

Bên cạnh đó sử dụng cây Mật gấu còn ghi nhận có một số tác dụng khác như:

+Hỗ trợ điều trị rối loạn tiêu hóa như kiết lỵ, đau bụng, tiêu chảy.

+Hỗ trợ điều trị ung thư vú, u bướu.

+Hỗ trợ điều trị giun sán.

+Giúp ổn định lipid máu từ đó hỗ trợ điều trị bệnh tim mạch.

+Hỗ trợ điều trị bệnh viêm đại tràng.

+Giúp điều hòa kinh nguyệt, hỗ trợ điều trị các vấn đề về hiếm muộn.

Hướng dẫn sử dụng cây Mật Gấu hiệu quả

+Sắc nước uống

Đối với cách sắc nước uống các bạn có thể sử dụng cây Mật gấu tươi hoặc khô đều được. Lá cây Mật gấu sau khi thu hái về các bạn đem rửa sạch sau đó sử dụng khoảng 20 lá tươi nấu cùng với 1 lít nước, nấu sôi trong vòng 15 phút để những dưỡng chất có trong lá Mật gấu được tiết ra hết thì các bạn có thể sử dụng được.

+Hãm trà

Nếu các bạn không có nhiều thời gian để sắc nước thì có thể sử dụng lá Mật gấu tươi đem rửa sạch cho vào ấm giữ nhiệt sau đó chế nước sôi vào và tiến hành đậy kín nắp đợi 20 phút thì có thể sử dụng được. Các bạn có thể hãm trà và uống nước Mật gấu trong ngày thay cho nước lọc giúp thanh nhiệt, giải độc mát gan rất tốt.

Lưu ý, các bạn nên sử dụng hết trong ngày và không nên để qua đêm.

+Ngâm rượu

Rễ và cành cây Mật gấu sau khi thu hái về các bạn chặt nhỏ sau đó rửa sạch và đem phơi khô. Các bạn sử dụng rượu trắng tráng qua rễ cây Mật gấu sau đó mới cho vào bình thủy tinh, tiếp đến từ từ cho rượu trắng 45 độ đã chuẩn bị vào bình theo liều lượng cứ 1kg rễ cây Mật gấu thì ngâm cùng 5 lít rượu. Vặn kín nắp bình để ở nơi thoáng mát tránh ánh nắng mặt trời.

Sau 15 ngày ngâm bình rượu ngâm sẽ bắt đầu chuyển sang màu vàng nhạt rồi đậm dần theo thời gian. Các bạn ngâm bình rượu khoảng 3 tháng thì có thể sử dụng được, mỗi ngày sử dụng từ 1-2 ly trong mỗi bữa cơm hằng ngày. Sử dụng đúng liều lượng đã hướng dẫn, tránh lạm dụng không nên sử dụng quá 100ml/ngày.

Rượu ngâm cây Mật gấu các bạn có thể sử dụng để hỗ trợ điều trị các vấn đề về xương khớp, tê mỏi tay chân, rối loạn tiêu hóa, kiết lỵ, bệnh đường ruột rất tốt.

Cây Mật gấu rất tốt cho sức khỏe tuy nhiên trong cây Mật gấu chứa thành phần có thể gây sảy thai vì vậy phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú tuyệt đối không nên sử dụng.

Trên đây là những kiến thức chia sẻ về cây Mật gấu cũng như tác dụng của thảo dược mang lại cho sức khỏe người sử dụng. Hy vọng những kiến thức trên sẽ bổ ích dành cho các bạn.

Chúc các bạn sử dụng cây Mật gấu hiệu quả!

Xem thêm: Củ bình vôi có tác dụng gì?